Kenmerken van de Blue Zone leefstijl in Costa Rica
Kenmerken van de Blue Zone leefstijl in Costa Rica
Al behoorlijk wat jaren kom ik elke winter in Costa Rica. Voor het eerst in 2004. Het is het land van Pura Vida. In een Blue Zone worden mensen gemiddeld ouder dan op andere plekken in de wereld. Er zijn hier dan ook bovengemiddeld veel 100+ jarigen, die ook nog fit zijn. Hoe kan dat? Wat zijn de kenmerken van de leefstijl van mensen die wonen in een Blue Zone zoals Costa Rica?
Blue Zone gebieden over de hele wereld
Er zijn over de hele wereld 7 Blue Zone gebieden die er om bekend staan dat er bovengemiddeld veel 100+ jarigen wonen. Hoe word je 100+ en blijf je nog steeds fit? Hoe doen ze dat, wat is hun geheim? Het is niet alleen de voeding, het is de hele leefstijl. De kenmerken van de Blue Zone leefstijl in Costa Rica zal ik onderaan beschrijven.
Costa Rica, midden Amerika
Costa Rica ken ik goed. Het land is 1,5 keer groter dan Nederland en er wonen ca 5 miljoen mensen. Het is een langgerekt land in midden Amerika tussen Nicaragua in het noorden en Panama in het zuiden. Het heeft een Oostelijke en Westelijke kustlijn en die worden in de lengte gescheiden door een flinke bergrug dwars door het hele land. Op deze bergrug liggen enkele vulkanen, sommigen zijn actief. Het land heeft ook regelmatig te maken met aardbevingen die over het algemeen zeer mild zijn, gelukkig. Het land haalt zeer regelmatig een energieneutraal niveau van 100%. Er wordt gebruikt gemaakt van windenergie, waterenergie maar ook veel van geo-thermische energie.
Nicoya schiereiland
De Blue Zone in Costa Rica is officieel het gebied Nicoya, aan de Westkant, maar wat mij betreft is/was het heel Costa Rica. Want ook aan de Oost kust wonen nog veel groepen van de oorspronkelijke bewoners van Costa Rica: de ‘Indígenas’.
Waarom schrijf ik hierboven ‘was’?
De laatste 20 jaar heb ik echter een verandering in voeding en gezondheid gezien. Er komt inmiddels helaas steeds meer overgewicht voor en de daarbij behorende chronische aandoeningen die wij zelf ook zo goed kennen. Dat komt omdat de voeding in Costa Rica erg veranderd is, vooral onder jongeren.
Voeding in Blue Zone Costa Rica
Oorspronkelijk aten de bewoners in een Blue Zone niet per se koolhydraatarm, in geen enkele Blue Zone werd oorspronkelijk koolhydraatarm gegeten. Maar wel werd alles uit de natuur gegeten. Dat is dus altijd chemisch onbewerkt, dus ongeraffineerd. Geen schadelijke chemische (plantaardige) olie soorten. En ook alles zonder chemische toevoegingen. De koolhydraten die ze aten waren van groenten, peulvruchten (zwarte boontjes), rijst, mais tortilla’s, fruit en honing. En ook iets aan suiker dat uit suikerriet wordt gemaakt, heel donker van kleur. Ik denk dat het gedroogde melasse is. Mechanisch gewonnen, dus zonder chemische middelen.
Costa Rica, land van rijst en bonen
In midden en zuid Amerikaanse landen, dus ook in Costa Rica is het gebruikelijk dat 3 keer per dag rijst gegeten wordt. In Costa Rica het is het nationale ontbijt gerecht Gallo pinto. Een soort gebakken rijst gerecht met zwarte boontjes. Ook bij lunch en avondeten worden ook naast de rijst zwarte boontjes gegeten. Hieronder een foto van Glucose Goddess, zij heeft geen diabetes maar onderzoekt via de glucose sensor, hoe je bloedsuiker reageert op vergelijkbare maaltijden. Haar boeken “Glucose revolutie” zijn in mijn webshop te vinden.
1e kenmerk Blue Zone: stabiele bloedsuiker
De conclusie is dat als je alleen rijst eet, je bloedsuiker flink kan stijgen. Maar eet je rijst in combinatie met zwarte boontjes, je bloedsuiker veel stabieler en laag blijft. Als je bloedsuiker stabieler en lager blijft, dan blijft je insuline spiegel ook lager. Insuline is het vet-opslaghormoon. Als dit veel gestimuleerd wordt, draagt het bij tot het ontstaan van metabool syndroom: je wordt insulineresistent, je ontwikkelt overgewicht en je stofwisseling wordt ziek wat leidt tot chronische aandoeningen.
Maar deze voeding houdt je stofwisseling dus gezond. 1e kenmerk van de Blue Zone leefstijl in Costa Rica ontrafelt.
Naast plantaardige ook dierlijke producten in de Costa Rica
In artikelen over het eetpatroon in Costa Rica lees ik dat er vooral plantaardig gegeten werd. Dat is deels waar maar er worden absoluut ook dierlijke producten gegeten! Maar plantaardig is goedkoper.
Rundvlees is duurder maar wordt zeker wel gegeten in allerlei variaties. Varkensvlees in mindere mate. Een bekend gerecht bij feestjes is Chicharronnes: gebakken/gefrituurde stukken spek met zwoerdjes. Meer in blokjes gesneden dan onze speklappen. Een bekend gerecht dat als een soort van boca of tapas wordt gegeten is Vigoronnes. Dat bestaat uit gesneden witte kool met een zure dressing van limoenen, daarbij gekookte yuca met tomaten en chicharronnes: uitgebakken spek met zwoerd.
Maar ook eieren, (zelf gemaakte) witte kaas, natilla (een soort vloeibare roomkaas). Maar natuurlijk staan kip en vis ook vaak op het menu.
Het vet dat oorspronkelijk werd gebruikt was ongeraffineerde rode palmolie, zelf gemaakte kokosolie of eendevet. Dat zijn natuurlijke vetsoorten, die alleen mechanisch bewerkt zijn. Maar zeker niet chemisch bewerkt. Door de reclame zijn echte boter, kokosolie en rode palmolie uit de gratie geraakt.
Supermarkten in Costa Rica
Vroeger waren hier nauwelijks supermarkten en had iedereen zijn eigen veldje, een finca, om zijn producten op te verbouwen en de kippen liepen om het huis. Er werd onderling ook veel geruild. Inmiddels rijzen de aantallen supermarkten de pan uit. Daarvan weten we dat ze voor zeker 70% vol chemisch bewerkte producten staan en de reclame op TV doet het goed. Zo is de ontwikkeling in Costa Rica ook gegaan.
De schappen staan vol met chemisch bewerkte plantaardige olie als zonnebloemolie, palmolie, soja olie. Allemaal geraffineerd en dus ziekmakend. Geraffineerde oliën beschadigen de celwanden waardoor in de cel inflammatie ontstaat. De stofwisseling wordt ziek, weefsels beschadigen: je cholesterol gaat afwijken, bloeddruk stijgt, overgewicht ontwikkelt zich verder. Diabetes, hart- en vaatziekten, kanker en dementie zien we helaas ook in de Blue Zone steeds meer voorkomen.
Bribri indígenas in Costa Rica
Buiten het oorspronkelijk Blue Zone gebied, namelijk in het zuiden aan de Caribische kant, wonen de Bribri indígenas mensen. Daar wonen 5 generaties onder 1 dak. Toen ik ze bezocht viel me op hoe gezond de oudere mensen er uit zagen, geen overgewicht. Hoe jonger ze waren, hoe ongezonder ze er uit zagen met fors overgewicht en ze hadden ook al diabetes ontwikkeld. Heel triest in mijn ogen. Zelfs bij de Indígenas is de voeding zodanig veranderd dat de gezondheid wordt aangetast. De Blue Zone verdwijnt.
Overige Kenmerken van de Blue Zone leefstijl in Costa Rica die bijdragen aan bovengemiddeld veel 100+ jarigen
Naast een oorspronkelijk onbewerkt, natuurlijk eetpatroon zijn er nog andere kenmerken van de Blue Zone die gelukkig niet veranderd zijn. Dit kunnen we er van leren:
- niet (te) veel eten en max 3 keer per dag
- alleen natuurlijke, chemische onbewerkte voeding
- geen stress ,Pura Vida
- familie banden zijn erg belangrijk, in zeer brede zin
- open, vriendelijke mensen
- dankbaarheid voor je eten
- saamhorigheid, betrokken op elkaar
- in beweging blijven. Het land is niet vlak en wandelen kan al een flinke inspanning zijn
Het Pura Vida van Costa Rica
Pura Vida is de term die in Costa Rica overal voor gebruikt wordt. Het antwoord op alle vragen. “Hoe gaat het met je?” “Pura Vida”.
Dit betekent zo iets als ‘het ware leven’. Ofwel: relax.
Ons huisje in Costa Rica is blauw en heet Casa Pura Vida
Klik hier dan kan je fotos zien van het huisje waar ik vaak kom
En ook in onderstaand filmpje natuurlijk.
Om je gezondheid te verbeteren, insulineresistentie om te keren en evt ook af te vallen:
ga vasten en als je eet, eet je alleen natuurlijke producten.
Lees hier mijn blog hoe je je kunt voorbereiden op vasten in 6 stappen.
Schrijf je in voor mijn maandelijkse nieuwsbrief en download mijn E-boek. Via de nieuwsbrief ben je op de hoogte wanneer ik weer een 40 uur vasten challenge organiseer.
